Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) – kiedy wypłaci odszkodowanie?

Karolina Legierska - Kancelaria Radcy Prawnego

Zdarzają się sytuacje, gdy sprawca wypadku nie ma ubezpieczenia OC bądź zbiegł z miejsca wypadku. W pewnych przypadkach odszkodowanie poszkodowanemu wypłaci UFG. Fundusz ma bowiem uzupełniać system obowiązkowych ubezpieczeń i pełnić rolę gwarancyjną.

 

Brak możliwości ustalenia tożsamości sprawcy wypadku

 

Jeżeli wypadek spowodowany został przez sprawcę o nieustalonej tożsamości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a okoliczności uzasadniają jego odpowiedzialność cywilną (posiadacz pojazdu lub kierujący pojazdem) UFG wypłaci poszkodowanym odszkodowanie za tzw. szkody na osobie (zadośćuczynienie, koszty leczenia, renty, ale nie wypłaci odszkodowania za szkody majątkowe).

 

Wyjątkiem jest sytuacja, gdy u któregokolwiek uczestnika zdarzenia nastąpiła śmierć, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, trwający dłużej niż 14 dni, a szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, wówczas UFG wypłaci odszkodowanie także za szkodę na mieniu.

 

Bardzo trudno ustalić, czy miało miejsce naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, trwający dłużej niż 14 dni, zwykle oceny będzie dokonywać biegły lekarz. Podnosi się, że naruszenie czynności narządu ciała to przemijające lub trwałe, częściowe lub całkowite zniesienie fizjologicznych czynności grupy tkanek pełniących określoną funkcję (narząd). Natomiast rozstrój zdrowia to zespół patologicznych zjawisk ogólnoustrojowych lub dotyczących części organizmu i związane z tym objawami np.: podwyższona temperatura ciała, dreszcze, stany septyczne, bóle, zawroty głowy itp.

 

Zgodnie z przepisami naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia powinny zostać stwierdzone orzeczeniem lekarza, posiadającego specjalizację w dziedzinie medycyny odpowiadającej rodzajowi i zakresowi powyższych naruszeń czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia. W przypadku szkody w pojeździe mechanicznym świadczenie Funduszu podlega zmniejszeniu o kwotę stanowiącą równowartość 300 euro, ustalaną przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu ustalenia odszkodowania;

 

Sprawca nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, bądź rolnik nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC rolników

 

Wówczas UFG wypłaci odszkodowanie za oba rodzaje szkód komunikacyjnych, a w stosunku do sprawcy ma regres.

 

W przypadku rolnika, osoby pozostającej z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoby pracującej w jego gospodarstwie rolnym, którzy są zobowiązani do wypłaty odszkodowania za wyrządzoną szkodę w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa rolnego, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia to Fundusz wypłaca odszkodowanie zarówno za szkody w mieniu, jak i na osobie.

 

Inne przypadki:

 

– gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którym wyrządzono szkodę, zarejestrowanego za granicą na terytorium państwa, którego biuro narodowe jest sygnatariuszem Porozumienia Wielostronnego, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC komunikacyjnym, a pojazd był pozbawiony znaków rejestracyjnych, bądź znaki te nie były, w momencie zdarzenia, przydzielone temu pojazdowi przez właściwe władze, Fundusz wypłaca odszkodowanie zarówno za szkody w mieniu, jak i na osobie;

 

– gdy szkody zostały wyrządzone przez posiadacza zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, i nie był on ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli państwem członkowskim umiejscowienia ryzyka jest Rzeczpospolita Polska;

 

– w przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń lub umorzenia postępowania upadłościowego, jeżeli majątek zakładu ubezpieczeń oczywiście nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego albo w przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej zakładu ubezpieczeń, jeżeli roszczenia osób uprawnionych nie mogą być pokryte z aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.

 

Procedura:

 

Szkodę należy zgłosić do dowolnego Zakładu Ubezpieczeń, który po jej zgłoszeniu będzie zobowiązany przeprowadzić postępowanie likwidacyjne i przesyła dokumentację do UFG.

 

W przypadku szkody w mieniu, gdy poszkodowany może zaspokoić roszczenie na podstawie umowy ubezpieczenia dobrowolnego np. Autocasco, Fundusz wyrównuje szkodę w części, w której nie może być zaspokojona, wraz z uwzględnieniem utraconych zniżek składki oraz prawa do zniżek składki.

 

Fundusz nie zaspokaja roszczeń poszkodowanego, które zaspokoił zakład ubezpieczeń, kierujący pojazdem mechanicznym, którego ruchem szkoda została wyrządzona.

 

Ponadto UFG nie spełnia świadczeń:

 

– za szkody spowodowane ruchem pojazdów mechanicznych zarejestrowanych za granicą, chyba, że poszkodowanym był obywatel polski,

 

– za szkody w mieniu i na osobie powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych (mechanicznych, historycznych, wolnobieżnych) niewprowadzonych do ruchu;

 

– za szkody w mieniu i na osobie wyrządzone posiadaczowi pojazdu mechanicznego przez kierującego tym pojazdem, rolnikowi przez osoby pracujące w jego gospodarstwie rolnym lub pozostające z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym.