Czy warto zawrzeć umowę pożyczki na piśmie?
Umowa pożyczki jest umową bardzo często zawieraną między osobą fizyczną a podmiotem świadczącym udzielającym kredytu lub pożyczki. Wówczas zastosowanie mają przepisy ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jednolity: Dz.U.2016 poz. 1528). Co jednak w przypadku pożyczek między sąsiadami, krewnymi czy bliskimi znajomymi, czyli gdy pożyczamy od osoby fizycznej?
Zastosowanie będą mieć przepisy kodeksu cywilnego (art. 720- 724). Zgodnie z nimi przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zatem przedmiotem umowy mogą być zarówno pieniądze, jak i inne rzeczy, co jest dość oczywiste.
Forma umowy – obecnie obowiązujące przepisy stanowią, że umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Powyższe ma bardzo istotne skutki procesowe:
- Po pierwsze w przypadku sporu sądowego, umowa ustna będzie ważna, jednak nie jest dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt zawarcia takiej umowy.
- Brak umowy, zawartej na piśmie utrudnia całe postępowanie. Nawet jeżeli umowa ustna dotyczyć będzie kwoty do tysiąca złotych, to na dającym pożyczkę będzie spoczywał obowiązek wykazania warunków umowy, daty zwrotu pożyczki, ewentualnie innych ustaleń stron.
Czy potwierdzenie przelewu jest wystarczające?
Potwierdzenie przelewu nie jest umową, ale potwierdza jej zawarcie. Może mieć istotne znaczenie w przypadku zawarcia ustnej umowy pożyczki powyżej kwoty 1.000,00 zł. Sądy powszechne stoją bowiem na stanowisku, iż początkiem dowodu na piśmie, czyli dokumentem wykazującym, iż czynność została dokonana, może być każdy dokument, którego treść bezpośrednio lub pośrednio wskazuje na fakt dokonania czynności. Nie jest konieczne, aby pismo to pochodziło od strony, przeciwko której taki dokument będzie prowadzony, ani też aby było podpisane przez jedną ze stron. Może to by dokument prywatny albo urzędowy, wystarczy list, dowód wpłaty, wycinek prasowy, wydruk komputerowy, telefaksowy, telegram (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2004 r. II CK 527/03, LEX nr 174143).
Zatem „(…) pismo, o którym mówi art. 74 § 2 k.c. nie ma stanowić dowodu dokonania czynności prawnej, lecz jedynie stwarzać podstawy do przypuszczeń, że czynność nastąpiła, zaś sam fakt jej podjęcia ma być dopiero udowadniany zeznaniami świadków i stron, a zatem środkami przewidzianymi w katalogu dowodów. Przyjmuje się, że tzw. początkiem dowodu na piśmie może być np list, dowód wpłaty, wycinek prasowy, wydruk komputerowy, odbitka faksowa, telegram” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 22 stycznia 2014 roku, I ACa 668/13, niepubl. (…) LEX nr 1477021”. (Wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie, Wydział II Cywilny Odwoławczy z dnia 11 grudnia 2014 r., sygnatura akt II Ca 1807/14).
Podsumowując należy stwierdzić, że już samo potwierdzenie przelewu z tytułu umowy pożyczki w zestawieniu z innymi dowodami może zagwarantować uzyskanie wyroku zasądzającego wobec nieuczciwego pożyczkobiorcy. Oczywiście, jak to w prawie, wszystko zależy od okoliczności konkretnej sprawy.
Jeżeli potrzebują Państwo porady w zakresie umowy pożyczki bądź innej umowy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią.