Zostałeś poszkodowany w wypadku? Co pokryje ubezpieczyciel sprawcy

W przypadku, gdy sprawca jest znany i została uznana jego odpowiedzialność (wyrok Sądu, mandat karny) możesz skierować roszczenie do ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej (OC) kierowcy. Dotyczy to wypadków samochodowych (zderzenia) oraz wypadków, gdy zostałeś poszkodowany przez kierowcę, będąc przewożony z grzeczności.

 

W pozostałym wypadkach odpowiedzialność kształtuje się na zasadzie ryzyka – np. w przypadku potrącenia pieszego. Oznacza to, że sprawca ponosi odpowiedzialność zawsze, niezależnie czy można mu przypisać winę, chyba, że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą sprawca nie ponosi odpowiedzialności.

 

W przypadku gdy sprawca jest nieznany, zbiegł z miejsca wypadku lub też nie posiada ważnego ubezpieczenia OC, to wypłatę odszkodowania zapewnia Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

 

W przypadku uszkodzenia ciała przysługuje Ci:

 

• zwrot wszelkich kosztów związanych z wypadkiem tj. kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją oraz lepszym odżywianiem, opieką nad Tobą, transportem Ciebie i Twoich bliskich, adaptacji mieszkania stosownie do Twoich potrzeb, a także przygotowania Ciebie do wykonywania nowego zawodu (art. 444 § 1 k.c.);

 

• renta uzupełniająca, która ma stanowić wyrównanie różnicy w dochodach osiąganych przez Ciebie przed wypadkiem w stosunku do dochodów uzyskiwanych przez niego po wypadku (art. 444 § 2 k.c.) – w przypadku, gdy utraciłeś całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej;

 

• zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, które jest świadczeniem jednorazowym, pieniężnym i mającym stanowić sposób złagodzenia Twoich cierpień fizycznych i psychicznych (art. 445 k.c. w związku z 444 k.c.);

 

• renta na zwiększone potrzeby polegająca na zapewnieniu środków potrzebnych do poprawy Twojego stanu jego stanu zdrowia po wypadku, a związanych z Twoim leczeniem i rehabilitacją, lepszym odżywianiem oraz sprawowaną nad Tobą opieką (art. 444 § 2 k.c.);

 

• jednorazowe odszkodowanie (tzw. kapitalizacja renty), które jest uzasadniona w szczególności gdy w następstwie wypadku stałeś/aś się inwalidą, a jednorazowe świadczenie umożliwi Ci wykonywanie innego zawodu, czy też rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej, przy czym jeżeli korzystasz z tego świadczenia tracisz prawo do renty uzupełniającej (art. 447 k.c.);

 

• w przypadkach, krótszych okresów niesprawności po wypadku skutkujących niemożnością wykonywania pracy (prowadzenia działalności) zwrot utraconych zarobków (art. 361 k.c.).

 

Często zadawane pytania – FAQ

 

1. Jaka kwota mi się należy?

 

Odpowiem bardzo po prawniczemu – to zależy. Od czego? Od okoliczności konkretnej sprawy. Nie istnieje coś takiego jak: przeciętna czy średnia wysokość odszkodowania lub zadośćuczynienia. Są czynniki, które mają na to wpływ. Rodzaj szkody jakiej doznałeś, czy były to np. tylko otarcia, czy złamania, czy przeprowadzana była operacja, jak długo trwało leczenie, czy obejmowało rehabilitację, czy wróciłeś do pełnej sprawności, czy nie, jaką wykonywałeś pracę, czy możesz do niej wrócić, czy możesz realizować dalej swoje pasje, hobby, itd.

 

2. Co z kwotą zadośćuczynienia?

 

Tutaj znowu – to zależy. Od:

 

• stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego (kalectwo, oszpecenie, ograniczenia ruchowe, ograniczenia wykonywania czynności życia codziennego);

 

• długotrwałości choroby, cierpień, leczenia, rehabilitacji, bolesności zabiegów, dokonywanych operacji, leczenia sanatoryjnego, okresu dochodzenia do względnej sprawności, przywrócenia prawidłowych funkcji organizmu;

 

• wieku poszkodowanego;

 

• płci poszkodowanego;

 

• poczucia bezradności życiowej, niekorzystnych widoków i możliwości poszkodowanego w przyszłości;

 

• aktualnej i zmieniająca się stopy życiowej społeczeństwa polskiego oraz sytuacji materialnej społeczności na terenie zamieszkania poszkodowanego;

 

• innych bardzo różnorodnych czynników, mających wpływ u poszkodowanego na poczucie krzywdy – np. status społeczny, zawód, itd.

 

3. Czy uszczerbek na zdrowiu stanowi przelicznik kwoty zadośćuczynienia?

 

Zgodnie z orzecznictwem „procentowo określony uszczerbek służy tylko jako pomocniczy środek ustalania rozmiaru odpowiedniego zadośćuczynienia. Należne poszkodowanemu (pokrzywdzonemu czynem niedozwolonym) zadośćuczynienie nie może być mechanicznie mierzone przy zastosowaniu stwierdzonego procentu uszczerbku na zdrowiu. W prawie ubezpieczeń społecznych wysokość należnego jednorazowego odszkodowania jest zryczałtowana, w prawie cywilnym wysokość zadośćuczynienia jest zindywidualizowana” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2005 r., I PK 47/05 M. P. Pr. 2006/4/208).

 

4. Jak można skalkulować zadośćuczynienie?

 

1. Indywidualnie – ustalając wszystkie aspekty, o których mowa w pytaniu 2, jedynie sugerując się metodami wymienionymi poniżej.
2. Na podstawie wytycznych ZUS co do kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. W zależności od roku kwota ta zmienia się.
   Np dla lat 2016-2017
3. Na podstawie iloczynu minimalnego wynagrodzenia. Niektóre sądy ustalają zadośćuczynienie mnożąc procent uszczerbku x minimalne wynagrodzenie brutto.
4. Ustalenie kwoty około 2.000-2.500 złotych za jeden procent uszczerbku na zdrowiu.

 

Procentowy uszczerbek można orientacyjnie ustalić na podstawie: Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania

 

5. Jak otrzymać wysokie odszkodowanie/zadośćuczynienie?

 

Znajdź prawnika, który się na tym zna. Dokumentuj szkodę.

 

6. Czy warto korzystać z tzw. Kancelarii odszkodowawczych?

 

To zależy. Tak jak kancelarie prowadzone przez profesjonalistów (radców i adwokatów) bywają dobre i bywają takie sobie. Znam wiele firm odszkodowawczych, które zaniedbują klientów. Nie stawiają się na rozprawy, gubią dokumenty, nie pilnują terminów. Zawierają pierwsze lepsze ugody z zakładami ubezpieczeń, byle uzyskać prowizje.

W dobie ogromnej konkurencji na rynku usług prawnych – bez problemu znajdziesz dobrą, wyspecjalizowaną kancelarię, która umówi się z Tobą na wynagrodzenie korzystne także dla Ciebie.

 

Zapraszam do działu kontakt.

 

7. Co zrobić po szkodzie?

 

Przede wszystkim dokumentuj ją. Zbieraj wszelkie rachunki, paragony, Faktury, w tym za paliwo, taksówki, autobus. Wpisuj (najlepiej w tabeli) dojazdy do placówek medycznych, na rehabilitacje. Porównuj koszty. Niczego, co może okazać się przydatne nie wyrzucaj. Od dobrej dokumentacji zależy kwota, którą uzyskasz czy w zasadzie którą odzyskasz. Koszty zostały przez Ciebie poniesione, ubezpieczyciel ma je zwrócić!

 

8. Co z prywatnym leczeniem i rehabilitacją?

 

Co do zasady rozstrzygnął to Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 19 maja 2016 r. (III CZP 63/15), stwierdzając, że „świadczenie ubezpieczyciela w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje także uzasadnione i celowe koszty leczenia oraz rehabilitacji poszkodowanego niefinansowane ze środków publicznych (art. 444 § 1 k.c.)”.

 

Sąd Najwyższy zaznaczył, że do poszkodowany będzie decydował o trybie leczenia (prywatnie czy w ramach NFZ). Nie wykluczono uznania za zasadnych kosztów leczenia lub rehabilitacji poniesionych za granicą. Należy mieć na uwadze, że nadal obowiązuje zasada kosztów uzasadnionych i celowych, obowiązku minimalizacji szkody. Jednak obowiązek dowodowy w tym zakresie spoczywać będzie na ubezpieczycielu. To znaczy na podstawie opinii biegłego będzie on musiał wykazać, albo, że dany zabieg medyczny nie był potrzebny lub efektywny oraz w przypadku leczenia prywatnego, że w tym samym czasie te usługi były dostępne również w ramach publicznego systemu.

 

9. Przedawnienie roszczeń

 

W tych sprawach, zgodnie z art. 442 (1) kodeksu cywilnego roszczenia przedawniają się po upływie 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia nie później jednak niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.

 

W przypadku zbrodni (czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat trzech albo karą surowszą) albo występku (czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc) roszczenia ulegają przedawnieniu po upływie lat 20 bez względu na to kiedy poszkodowany, dowiedział się o szkodzie jak i osobie za nią odpowiedzialnej.

 

Dodatkowo w przypadku szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

 

Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności.

Przedawnienie najprościej mówiąc oznacza, że osoba odpowiedzialna (dłużnik) może uchylić się od wykonania zobowiązania (zapłaty odszkodowania), jeśli upłynął określony w przepisach okres czasu. Może, ale nie musi. Przedawnienie należy podnieść, co do zasady sąd nie uwzględnia go z urzędu.

 

Bieg tego terminu można przerwać, wtedy rozpoczyna się na nowo. W sprawach ubezpieczeniowych zgodnie z art. 819 § 4 k.c. bieg przedawnienia roszczeń o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. W takich przypadkach bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia. Przerwanie biegu przedawnienia ma miejsce m.in. przy złożeniu pozwu do sądu, wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, itd.

 

10. Jakie koszty podlegają zwrotowi?

 

Najogólniej mówiąc wszystkie niezbędne, celowe, zasadne związane z leczeniem i rehabilitacją. M.in. leki, maści, sprzęt ortopedyczny i rehabilitacyjny, pokrycie kosztów wizyt lekarskich, zabiegów, koszty odżywiania związane z powrotem do zdrowia (specjalna dieta), koszty opieki w tym przez osoby trzecie, koszty transportu poszkodowanego i jego bliskich, koszty adaptacji mieszkania stosownie do potrzeb poszkodowanego, koszty przygotowania do wykonywania nowego zawodu.

 

11. Renta

 

Przy zwiększonych potrzebach w dłuższym okresie czasu (np. leczenie i rehabilitacja, dodatkowe odżywianie, opieka) można żądać renty na zwiększone potrzeby.

Wystarczające jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego (opinii) wskazującego zakres zwiększonych potrzeb i prawdopodobny czas w jakich będą one występowały oraz innych dowodów (dokumentujących koszty). Zgodnie z orzecznictwem prawo do renty na zwiększone potrzeby przysługuje gdy istnieje konieczność stałego leczenia, wykonywania zabiegów, prowadzenie kuracji, świadczenie opieki przez osoby trzecie specjalnego dożywiania czyli gdy ujawni się konieczność ponoszenia stale zwiększonych wydatków dla osiągnięcia poprawy lub zapobieżenia pogorszeniu się stanu poszkodowanego.

 

Istnieje także renta uzupełniająca. W przypadku utraty zdolności do pracy na dłuższy okres czasu (np. rok) albo na stałe można żądać wypłaty renty. Oceny dokonuje się po zakończeniu leczenia obrażeń powypadkowych, gdy możliwe jest określenie charakteru i faktycznego rozmiaru następstw oraz ich wpływu na możliwości dalszej pracy zawodowej poszkodowanego. Pomocna jest zwykle decyzja lekarza orzecznika ZUS.

 

12. Utracone zarobki

 

Osobie, która wskutek wypadku utraciła dochody ma takie roszczenie do sprawcy czy ubezpieczyciela. Oblicza się ją jako różnice pomiędzy dochodami otrzymywanymi po wypadku w stosunku do tych otrzymywanych przed wypadkiem np. 20% wynagrodzenia

 

 

Tutaj znowu konieczne jest przedłożenie dokumentacji w postaci np. zaświadczenie o zarobkach z przed wypadku i zaświadczenie o dochodach po wypadku.

Przy działalności gospodarczej zeznania podatkowe za poprzednie okresy, wskaźniki zyskowności branży, dokumentacja księgowa, podatkowa obrazująca uzyskiwane dochody, PIT-y roczne, deklaracje miesięczne, wyjaśnienia, oświadczenia księgowej, biura rachunkowego. Czasami niezbędna będzie opinia biegłego.